GESCHIEDENIS BIBLIOTHEKEN TE NIEUWPOORT

Geschiedenis van de bibliotheken te Nieuwpoort

1925 - 1964

1925

stadsbibliotheek

De stadsbibliotheek is nog niet heringericht.
(bron: map statistieken)

Willemsfonds

bestuurder: Honoré Deswarte
medehelper: G. Dingens
lokaal: Duynenhuis

aantal leners: 2058
aantal uitleningen: 3808
collectie: 772
toelage van de gemeente: 100 fr
De bibliotheek beschikte over een geschreven catalogus én <De titels der boeken zijn bij middel van groote lijsten aan den ingang der boekerij vermeld.>
(bron: map statistieken)

In een brief bericht Honoré Deswarte, bestuurder van de bibliotheek, aan de burgemeester en schepenen over de toestand van de Willemsfonds-bibliotheek. De bibliotheek is te bezien als een kosteloze volksboekerij. Romans en novellen worden meest gevraagd en er is een tekort aan jeugdboeken. Er zijn echter geen middelen om nieuwe werken aan te kopen omdat de oorlogsschade nog niet werd vergoed.
(bron: brief van Honoré Deswarte aan de burgemeester en schepenen, dd. 27/03/1925)
(OW12)

Davidsfonds

bestuurder: Alfred De Meester
lokaal: zaal van het Davidsfonds

gemeentelijke toelage van 100 fr. De bibliotheek beschikte over een geschreven catalogus.

<…de gevraagde inlichtingen inzake de door den staat erkende Volksboekerij van ’t Davidsfonds Nieuwpoort:
Aard der bestaande boeken: Uitspanningslectuur, romans voor 3/5
beschouwende lectuur, …      voor 1/5
wetenschappelijk lectuur     voor  1/5

De boekerij is te aanzien als volksboekerij.
Boeken over vakkennis: Er zijn luttel zulke boeken voorhanden, gezien hun hooge kostenden prijs, maar zulke boeken worden gewenscht.
Leeszaal: Ingericht in betrekking met de Boekerij.
Aankoop nieuwe boeken: De aankoop van nieuwe boeken is heel gering. De enkele toelagen en giften dienen uitsluitend bijna, om de bestaande boeken in te binden.>
(bron: brief van Juul Filliaert aan de gouverneur, dd. 23/03/1925)

aantal uitleningen: 4313 (kosteloos)
collectie: 817
(bron: map statistieken)

Sint-Laurentius

bibliothecaris: K. Jacob (was pastoor)
<…Onze bibliotheek bevat omtrent 250 werken, meestendeels verhalen en romans.
(…) Zij moet beschouwd worden als volksboekerij. (…) De boekerij vergt volstrekt de oprichting niet van eener leeszaal. Hetgeen meest gevraagd wordt zijn verhalen en romans; het is dan ook in die richting dat de aankoopen van nieuwe boeken gekeerd zijn. >
[bron: brief van bibliothecaris K. Jacob aan de gouverneur, 22/03/1925]

Zonnebloem

Onder impuls van pastoor Karel Valcke, koopt de K.A.V. (Katholieke Arbeiders Vrouwen)  villa Zonnebloem op de Zeedijk.

1926

stadsbibliotheek

<Voor wat aangaat de stadsbibliotheek, deze vernield zijnde door de oorlogsfeiten, is tot heden nog niet heringericht.>
(bron: brief van het stadsbestuur aan de Arrondissementscommissaris te Veurne, dd. 25/02/1926)

Het stadsbestuur laat weten dat de stadsbibliotheek zal heringericht worden van zodra de financiële situatie het toelaat. Het is de bedoeling om in de openbare bibliotheek ook wetenschappelijke werken op te nemen.
(bron: brief van het stadsbestuur aan l’Institut international de coopération intellectuelle, dd. 22/02/1926)

Willemsfonds

gemeentelijke toelage van 100 fr.

Davidsfonds

Onderpastoor Vandenbroucke werd in maart bibliothecaris van de Volksboekerij.
(bron 8)
Niet erkend door de staat
(bron: brief van de Gouverneur aan het stadsbestuur, dd. 28/07/1926)
gemeentelijke toelage van 100 fr.

Sint-Laurentius

Alice Sissau (geboren te Ramskapelle op 23/08/1893-23/12/1961) trad in het klooster op 27/02/1913. Haar kloosternaam was zuster Marie-Angèle. Ze kwam in dienst op 5 oktober 1926. “Moeder Angèle” was moeder overste, onderwijzeres en bibliothecaris. Zij volgde een bibliotheekopleiding en behaalde de Akte van Bekwaamheid op 05/10/1926.

Kloostergemeente: zusters van S. Jos. Calasanctius van Beveren-Roeselare

1927

stadsbibliotheek

<Gy zyt zoo goed geweest ons eenige oude dokumenten, onder den oorlog door de soldaten uit de stadsbibliotheek weggenomen, terug te bezorgen. Het College rekent het zich ten plichte U hiervoor hartelyk dank te zeggen.>
(bron: brief van het stadsbestuur aan P. Cloet, veldwachter, dd. 12/05/1927)

<... hebben wy de eer U te berichten dat tot nu toe, onder ons bestuur, geene openbare boekery heringericht werd, noch toelage er med in verband, uitbetaald.>
(bron: brief van het stadsbestuur aan de Provinciale commissie voor Verstandelyke Volksopleiding, dd. 17/11/1927)

Willemsfonds

gemeentelijke toelage van 100 fr.

Davidsfonds

bibliothecaris: Jos. Vandenbroucke

<Met de my in geld uitbetaalde toelage heb ik met uwe goedkeuring volgende inkwerken aangekocht: Onderhoud motorrywiel, Houtbewerking, Kindergezondheidsleer, Electriciteit-schoentjes.>
(bron: brief van onderpastoor bibliothecaris Jos. Vandenbroucke aan de Provinciale commissie voor Verstandelyke Volksopleiding, dd. 12/11/1927)
(OD6)
gemeentelijke toelage van 100 fr.

De afdeling heeft geen eigen bibliotheek.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1927/1928)

1928

stadsbibliotheek

De Engelse luitenant Rupert H. Gould Ery laat aan het stadsbestuur weten dat hij in het bezit is van de boek dat toebehoorde aan de stadsbibliotheek, dat tijdens de oorlog gered werd. In het boek staat een inscriptie: <Geschenk von professor J.L. Kesteloot aen de openbaren boekzael, door zyn Hoogeleerde gesticht in zyne geboortestad, Nieuport, ten jare achttien honderd een en-vyftig.> De Engelse luitenant meldt dat hij het boek wil terugbezorgen aan de eigenaar van zodra de bibliotheek opnieuw ingericht is.
(bron: brief van Rupert H. Gould Ery aan het stadsbestuur, dd. 19/11/1928 en antwoord van het stadsbestuur, dd. 22/11/1928)
(OS26) (OS27)

<…., hebben wy de eer UEd. ter kennis te brengen dat wy voor den oorlog eene stedelyke boekery bezaten die wy aan ’t herinrichten zyn.>
(bron: brief van Jules Huyghebaert, burgemeester van Nieuwpoort, aan de provinciegouverneur, dd. 06/11/1928)
Die herinrichting gebeurde niet.

Willemsfonds

gemeentelijke elijke toelage van 100 fr.

Davidsfonds

De afdeling Nieuwpoort van het Davidsfonds gaat opnieuw van start in januari 1928.
De boekerij heeft echter geen banden meer met het Davidsfonds.
(bron 35)
gemeentelijke toelage van 100 fr.

De afdeling heeft geen eigen bibliotheek.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1928/1929)

Albéric Deswarte bibliotheek

De zoon van Albéric Deswarte (naam?) bracht, na diens dood, zijn archief en bibliotheek naar Nieuwpoort, met de bedoeling een bibliotheek Deswarte op te richten.

1929

stadsbibliotheek

Karel Loppens, die in 1953 een boek schreef over de geschiedenis van Nieuwpoort (zie bron 31) schonk boeken aan de stadsbibliotheek.
(bron: bedankingsbrief van het stadsbestuur aan Karel Loppens, dd. 28/10/1929, 06/02/1930, 21/04/1933, 12/10/1933 en 01/02/1934)

Davidsfonds

19/01/1929: De volksboekerij was volledig in handen gekomen van de plaatselijke geestelijkheid.
De afdeling heeft geen eigen bibliotheek.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1929/1930)

aantal leden: 84
(bron 7)

Sint-Laurentius

<…Dat onze Gemeente een vrije boekerij aangenomen heeft, namelijk: de boekerij thans ondergebracht in de vrije meisjesschool.>
[bron : brief van de heer L. Lammerant (burgemeester van Ramscappelle) aan de gouverneur, 10/10/1929]

Zonnebloem

Stichtingsdatum [april 1929]
In het K.A.V.-tehuis Zonnebloem werd een “openbare katholieke boekerij” ingericht. De bibliotheek was gelegen op de Voie Auguste ongeveer ter hoogte van de Brabantstraat. (Voie Auguste heet vanaf 1934 Albert I-laan.) Naderhand zou de K.A.V. nog een tweede villa aankopen: “Zonnebloem II”.
Op een foto van de Zeedijk in die tijd zien we dat de villa’s Zonnebloem en Zonnebloem II niet ver van elkaar gelegen waren (met 3 huizen ertussen). Villa Zonnebloem II liep door tot op de Albert I-laan en de bibliotheek was aan de achterkant gelegen. (info mevr. die ouderlijk huis hier was)
Juul (Jules?) Pieters, vader van de vrouw van Lucien Billiet, hield de bibliotheek open van 1929-1933. Pieters was schoolhoofd van de gemeenteschool. Pieters werkte als vrijwilliger in de bibliotheek onder pastoor Valcke.
(IZ5) (IZ6) (IZ8)

[La “Voie Auguste” of “Augustweg” is de huidige Albert I-laan, die na 1890 verbreed werd. Het “Hotel de Tournai” werd gesloopt en vervangen door het “hotel Cosmopolite”. Na 1902 kwam de stoomtram door de Augustweg gereden, met als voorlopige terminus Nieuwpoort-Bad. Later werden de tramverbindingen over de Kinderlaan naar Oostduinkerke doorgetrokken. De eerste elektrische tram deed zijn intrede in 1928.]

In Nieuwpoort-Bad was er een bibliotheek die werd opengehouden door de pastoor. Deze bibliotheek was gevestigd in zaal Zonnebloem (naast de pastorij). De collectie bestond voor meer dan de helft uit Franstalige boeken.

Albéric Deswarte bibliotheek

Cyriel Gaelens (Lijsttrekker BWP en Schepen vóór WO II) richtte een lokaaltje in de Valkestraat (waar achteraf de cinema City gekomen is) in, op vraag van de BWP en gaf het de naam “Albéric Deswarte bibliotheek”.
De verzameling bestond uit:  Klassieke literaire werken (o.a. Stijn Streuvels,…..)
Werken van streekauteurs (Vb K Jonckheere)
Franse werken (Racine, Maupassant)
Politieke werken (Deman, ….)
Na de oorlog kreeg Cyriel Gaelens problemen omwille van de aanwezigheid van bepaalde “nationalistische” werken.
Er waren ook boeken van het Willemsfonds bij (Erfstukken van de bibliotheek van P. Deswarte- Willemsfonds)     

Bedoeling van de bibliotheek: net zoals bij het Davids- en Willemsfonds, was de bedoeling: mensen (hier meer bepaald de arbeidersklasse) te onderrichten en weg te houden van drank en café.
Dit lukte niet zo; daar het aantal leners en lezers aan de lage kant bleef.
Er is geen register, maar Jacques Pauwels (kleinzoon van Cyriel Gaelens) weet te zeggen dat het nooit een groot succes geweest is. We zitten dan ook midden in de crisisjaren (1929 tot 1940).

Werkmethode:
De collectie was, zoals vermeld, afkomstig uit de persoonlijke boekenkast van Albéric Deswarte, maar werd ook wat aangevuld door steun van de BWP (Belgische Werkers Partij). Of dit onder de vorm van boeken of geld is, weten we niet.
De boeken waren voorzien aan de rugzijde van een blauwe /witte etiket (zoals vroeger voor schoolboeken gebruikt werd).
We hebben geen sporen van stempelafdruk gevonden, maar Jacques Pauwels ging in zijn kelder zoeken naar boeken met eventueel stempelafdruk en oorspronkelijke etiket. (Hij houdt mij op de hoogte en indien hij iets bruikbaars vindt, mogen we het uitlenen voor de tentoonstelling). Hij gaat ook een lijst opstellen van de boeken uit de Albéric Deswarte bibliotheek die hij nog heeft.
Op het schutblad stond er een nummer in potlood. Van een lijst of catalogus hebben we geen spoor. Maar waarschijnlijk bestond die wel.
Alles was gratis: er werd geen leengeld of lidgeld gevraagd.

1930

stadsbibliotheek

Lode Baekelmans (Vlaamsche Vereeniging van Bibliothecarissen & bibliotheekbeamten) voert een studie uit en stuurt in dit verband een vragenlijst over de bibliotheek naar het stadsbestuur. Het antwoord van het stadsbestuur luidt:
<Als antwoord op uw schryven van 21 Januari ll. hebben wy de eer U te laten weten dat onze volksboekery onder den oorlog vernield werd en nog niet heringericht is.>
(bron: brief van Lode Baekelmans aan het stadsbestuur, dd. 21/01/1930 en het antwoord van het stadsbestuur, dd. 08/02/1930)
(OS24) (OS25)
Willemsfonds
A. Coppens = voorzitter en boekbewaarder
(bron: Nota van Burgemeester Huyghebaert, dd. 20/9/1930)

Davidsfonds

De afdeling heeft geen eigen bibliotheek.
De afdeling heeft geen openbare leeszaal.
De afdeling heeft geen hulp- of rondreizende bibliotheek.
De afdeling steunt een bestaande bibliotheek: bibliotheek Davidsfonds.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1930/1931)

Zonnebloem

De bibliotheek werd erkend door de staat op 30/10/1930. De bibliotheek had in de documenten van het ministerie volgnummer 1030/3. (Zou 1030 voor de gemeente staan en 3 voor het aantal bibliotheken dat erkend is in die gemeente?)
De bibliotheek werd erkend door de provincie in 1930.
(IZ1) (OZ1) (OZ4) (IZ7) (ill. 36)

1931

stadsbibliotheek

Het briefpapier van het stadsbestuur (met huisstijl van toen) toont dat de correspondentie zowel in het Nederlands als in het Frans gevoerd werd.
(bron: bedankingsbrief van het stadsbestuur aan L. Watterman, dd. 27/05/1931)
(OS23)

Davidsfonds

In het verslag over dienstjaar 1930/1931 staat dat de afdeling van het Davidsfonds Nieuwpoort een bestaande bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) steunt onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1931/1932)
(bron 35)

1932

Willemsfonds

1ste boekbewaarder: A. Coppens
2de boekbewaarder: L. Jansseune

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1932/1933)

1933

stadsbibliotheek

<Votre aimable lettre du 1 ct me demandant si je ne possède plus d’exemplaires de fascimle “Nieuport ancien et moderne”.
Je suis au regret de devoir vous dire que moi-même je n’en possède plus! Je suis acheteur si vou pouvez m’en procurer.
Je suis heureux de vous savoir toujours à votre poste. Il n’est pas impossible que je vous rende visite sous peu c.a.d. au courant de l’été.
Croyez je vous prie à mon bon [?] et mes meilleurs sentiments.>
(bron: brief van Camille Wybo aan de heer Dobbelaere, dd. 20/05/1933)
(OS21) (OS22)
In antwoord op een brief van de heer Dobbelaere, gemeentesecretaris, laat Camille Wybo weten dat hij geen enkel exemplaar meer bezit van zijn werk “Nieuport ancien et moderne”.
(KS8)

De Vereeniging van Letterkundigen te Brussel deed via een open brief een oproep aan de stadsbesturen om bij de aanschaf van boeken voor de boekerij aandacht te besteden aan de “nationale schrijvers” en de voorkeur te geven aan in België uitgegeven werken. Reden hiervoor: verkoopmogelijkheden van het eigen boekbedrijf te stimuleren en zo werkloosheid in de sector tegen te gaan.
(bron: Open brief van de Vereeniging van Letterkundigen, dd. 25/05/1933)

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13

aantal leners: 201 (56 mannen, 48 vrouwen, 97 jongelingen)
aantal uitleningen: 4305 (857 jeugdboeken, 3269 romans, 84 gedichten-toneel, 95 wetenschappelijke boeken)

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1933/1934)

Zonnebloem

bibliothecaris: pastoor Alfons Vanden Berghe
E.H. Alfons Vanden Berghe (°12/12/1882-23/05/1955) werd op 30/11/1933 benoemd tot pastoor van Nieuwpoort-Bad.

Albéric Deswarte

bibliothecaris: Leontine Bendels (Oostendestraat 2) onder toezicht van <den gediplomeerden opziener G. Decerf uit Oostende>.
Toelage: 200 fr van de provincie
<Reeds heb ik vanwege de provincie de som van tweehonderd frank ontvangen. Zulks is dus een bewijs dat de boekerij aangenomen is.>
(bron: brief van L. Bendels aan de Heren Schepenen en Burgemeester der stad Nieupoort, dd. 21/11/1933)

1934

stadsbibliotheek

De stadssecretaris van Nieuwpoort schrijft aan een Duitse heer die om een inlichting verzocht i.v.m. een boek dat in 1869 in Nederland gedrukt werd: aangezien bibliotheek Monnié tijdens de oorlog volledig uitgebrand is, kunnen wij het boek helaas niet bezorgen.
(bron: brief van H. Van Hecke, stadssecretaris van Nieuwpoort, dd. 27/03/1934)

Uit een schrijven van E. Deeren, burgemeester van Nieuwpoort, aan de burgemeester van Veurne blijkt dat een deel van de collectie van de stadsbibliotheek sinds de oorlog in de bibliotheek van Veurne bewaard werden. In de brief wordt gevraagd of de boeken kunnen opgehaald worden. [Dit met het oog op het herinrichten van de stadsbibliotheek?]
(bron: brief E. Deeren aan de burgemeester van Veurne, dd. 11/05/1934)
(OS20)

[Het stadsbestuur vraagt inlichtingen i.v.m. het erkennen van een openbare bibliotheek.]
<De wet van 19 Oktober 1921 regelt den toestand er Openbare bibliotheken. (...) De voornaamste voorwaarden welke de Staat steld voor de erkenning der O.B. en het verleenen van toelagen zijn in uw geval: volstrekte openbaarheid en kosteloosheid; minimum 300 boeken; minstens twee uitleenzittingen per week, elk van twee uur; aan de leiding: een gediplomeerd bibliothecaris; zich onderwerpen aan staatstoezicht. Toeziener voor West-Vlaanderen: Willem Wutman te Kortrijk.>
(bron: brief van Lode Baekelmans aan het stadsbestuur, dd. 15/09/1934)

[Ook aan Willem Wutman richtte het stadsbestuur een schrijven. Zijn antwoord luidt:]
<Zoo gij eene boekerij wilt inrichten die geniet van staatstoelage, moet deze beantwoorden aan de vereischten van de wet. Gij moet, eens dat de boekerij normaal in werking is, eene aanvraag tot erkenning zenden aan den Minister. Eerst dan kan ik ingrijpen en beloof u gaarne mijn steun.>
(bron: brief van Willem Putman, inspecteur der openbare boekerijen, dd. 26/09/1934)
(OS16) (OS19)

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
aantal leners: 213
aantal uitleningen: 4701 (97,5% ontspanningslectuur, 2,5% vormende lectuur)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

1935

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
L. Jansseune wordt niet meer bij de bestuursleden vermeld.
aantal leners: 188
aantal uitleningen: 4269 (97% ontspanningslectuur, 3% vormende lectuur)
er wordt een onderscheid gemaakt tussen “getal uitleeningen: 2096 en “uitgeleende werken 4269”. betekent dit dat er per bezoek of uitleenbeurt gemiddeld 2 boeken werden ontleend?

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1935)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

1936

stadsbibliotheek

Het ministerie van openbaar onderwijs maakt een boek over aan de “Volks Bibliotheek te Nieuwpoort”.
(bron: document van het ministerie, dd. 14/01/1936)

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
A. Coppens is intussen overleden [in augustus 1936?].
aantal leners: 212
aantal uitleningen: 4962 (69,9% ontspanningslectuur, 3,1% vormende lectuur?)

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1936)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

1937

stadsbibliotheek

De gemeente besteedt 2500 fr aan de stedelijke bibliotheek.
(bron: formulier bij brief van het stadsbestuur aan de gouverneur, dd. 03/04/1939)

<Onder den oorlog werd onze stedelyke bestuurlyke bibliotheek vernield. Wy hebben onlangs een definitief vonnis bekomen waarin ons o.a. vergoedingen worden toekenden mits verplichting van wederbeleg voor de vernielde boeken.>
(bron: brief van het stadsbestuur aan de Vereniging der Belgische steden en gemeente, dd. 13/05/1937)

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
boekbewaarder: Karel Goderis (Hoogstraat 63)
Pieter Deseck was penningmeester.
Er werd 50 fr uitgegeven aan drukwerk voor de bibliotheek.
aantal leners: 207
aantal uitleningen: 4037 (59% ontspanningslectuur, 3% vormende lectuur, 38% kinderlectuur)

[Pierre Deseck was de directeur van het ijsfabriekje (stichting 1928).
Nieuwpoortse IJsfabriek p.v.b.a
Pieter Deseck stichtte in 1928 de M.G.N. <Nieuwpoortse IJsfabriek>, die in 1934 tot p.v.b.a. omgevormd werd. De productie van kunstijs die bij de aanvang circa 7.500 kg per dag (24u) bedroeg, is thans gestegen tot 27.000 kg. Dit kunstijs vindt zijn afzet hoofdzakelijk in de visserij en bij de vishandels. Gedurende het badseizoen wordt ook ijs geleverd aan hotels en restaurants.
(bron: Dit is West-Vlaanderen, dl. II, [1959?])

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1937)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

1938

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
boekbewaarder: Karel Goderis (Langestraat 32)
Erkend door de staat op 08/12/1932.
Er is een aparte jeugdafdeling. De bibliotheek heeft 35 jeugdleners. Er is geen leeszaal.
aantal leners: 194 (104 mannen, 55 vrouwen, 35 kinderen)
aantal uitleningen: 3624 (2124 of 58,61% algemene boekerij, 137 of 3,78% vakboekerij, 1363 of 37,61% jeugdboekerij)
collectie: 1198 boeken (726 of 60,60% algemene boekerij, 264 of 22,04% vakboekerij, 208 of 17,36% jeugdboekerij)
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op donderdag van 14 tot 16u)

Bij de algemene boekerij (fictie) is het aandeel van de afdeling in verhouding tot de totale collectie in evenwicht met het percentage uitleningen dat de afdeling realiseert. Bij de vakboekerij is er een overaanbod in verhouding tot het percentage uitleningen, terwijl het aandeel van de jeugdboekerij ondervertegenwoordigd is.

Davidsfonds

Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1938)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe
Het patronaat, boekerij- en toneelzaaltje verhuisde naar de Albert I-laan, thans nummer 275. (= op het gelijkvloers?)

1939

stadsbibliotheek

In de vragenlijst betreffende de openbare bibliotheek (03/04/1939) antwoordt de gemeente dat er een gemeentelijke bibliotheek bestaat “doch voorlopig niet toegankelijk voor het publiek.”
De gemeente had nog geen enkele bibliotheek aangenomen, maar voorzag wel in een toelage aan de drie bestaande bibliotheken: Davidsfonds, Willemsfonds, bibliotheek Albéric Deswarte. Deze bibliotheken ontvingen elk 100 fr per jaar.
(bron: formulier bij brief van het stadsbestuur aan de gouverneur, dd. 03/04/1939)

<Het stadsbestuur is van plan een openbare boekery in te richten in het stadhuis. Ik verzoek U beleefd my te willen de noodige inlichtingen be zorgen om als aangenomen boekery te kunnen doorgaan.>
(bron: brief van de stadssecretaris aan de Dienst der Openbare Boekeryen, dd. 26/07/1939)
(OS15)

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
boekbewaarder: Karel Goderis
aantal leners: 267 (143 mannen, 69 vrouwen, 55 kinderen)
aantal uitleningen: 5532 (2819 algemene boekerij, 161 vakboekerij, 2552 jeugdboekerij)
collectie: 1103 boeken (665 algemene boekerij, 223 vakboekerij, 215 jeugdboekerij)
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op donderdag van 14 tot 16u)
Toelage van de gemeente : 200 fr [Antwoord van stad Nieuwpoort op 18/08/39]

De boekerij leent kosteloos uit.

Davidsfonds

gemeentelijke toelage: 100 fr
(OD5)
Het Davidsfonds afdeling Nieuwpoort steunt een openbare bibliotheek (Bibliotheek Davidsfonds) onder de vorm van boekengiften.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1939)

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

Albéric Deswarte bibliotheek

In 1939 verklaarde de burgemeester van Nieuwpoort dat <de stad Nieuwpoort drie andere (naast de gemeentelijke bibliotheek) bibliotheken telde:
Het Davidsfonds, Het Willemsfonds, Bibliotheek Albéric Deswarte.
Wij vermoeden dat deze laatste bibliotheek tot de socialistische beweging hoorde.

1940

Davidsfonds

De activiteiten van de plaatselijke afdeling werden “door den oorlog” stilgelegd.
(bron: jaarverslag Davidsfonds afdeeling Nieuwpoort, dienstjaar 1940)
(bron 35)
Onder onderpastoor Pierre Declerck (= Pieter Declercq) werkten juffrouw Zwaenepoel en Georges Questier als vrijwilligers in de bibliotheek. Pierre Declerck was proost bij de KAJ.

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe
brief van het ministerie van openbaar onderwijs met werken die niet mogen uitgeleend worden, dd. 01/10/1940
(OZ6)

Albéric Deswarte bibliotheek

In mei 1940 viel een voltreffer op het huis naast de bibliotheek. (Moeder en kinderen werden gedood, terwijl de vader in het legerkamp van Lombardsijde zat.)
Ook de Retorica werd vernield. Cyriel Gaelens had echter boeken kunnen redden en waarschijnlijk heeft hij gedurende de eerste twee jaren van de oorlog de bibliotheek van huis uit kunnen voortzetten. (We hebben een boek met uitgiftedatum 1941 gevonden, maar zonder stempel.) Wegens omstandigheden (op bevel van de Duitse bezetter) moest hij daarmee staken.
De Albéric Deswarte bibliotheek was dus enkel actief van 1928 tot 1940. De twee volgende jaren waren een zachte dood.

1941

Willemsfonds

Er was een toelage voorzien voor bibliotheken die schade geleden hadden tijdens de oorlog. In een brief aan het Algemeen Bestuur wordt omschreven welke schade er in Nieuwpoort geleden werd: het lokaal van de boekerij van Nieuwpoort is vernield en er zijn meer dan 200 boeken verloren gegaan. De secretaris en de voorzitter vragen daarom of Nieuwpoort aanspraak kan maken op zo’n bijzondere toelage.
(brief aan het Algemeen Bestuur, 03/06/1941)

1942

stadsbibliotheek

Frank Edebau (student aan de middelbare bibliotheekschool) schrijft een brief aan het stadsbestuur van Nieuwpoort: hij wil een verhandeling schrijven over de geschiedenis van de Oostendse stadsbibliotheek en vraagt of het stadsbestuur bronnen heeft die hij kan raadplegen.
Het antwoord van het stadsbestuur luidt:
<Wij hebben de eer U ontvangst te melden van uw schrijven waarin gij inlichtingen vraagt nopens de Oostendsche stadsbibliotheek.
Wij moeten U tot onze spijt meedelen dat wij daarover geen inlichtingen kunnen verschaffen. Ons stadsarchief is naar Gent overgebracht en de stadsbibliotheek is niet meer geordend.>
(bron: brief van het stadsbestuur aan Frank Edebau, dd. 14/12/1942)
We weten dat Edebau in 1944 inderdaad een verhandeling over de stadsbibliotheek van Oostende geschreven heeft.
(bron 4)

1942-1943

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe (Schoolstraat 1)
adres: Albert I-laan
aantal openingsuren: 2 (op zondag van 10-12 u), tijdens het seizoen: 7 (van 15/07 tot 15/09: alle dagen van 14.30 tot 15.30 u)
aantal inwoners op 30 juni 1943: 670
provinciale toelage (Provinciale commissie voor verstandelijke volksontwikkeling): 239 fr
(IZ10) (ill. 20)

1943

Davidsfonds

De bibliotheek is gevestigd in de “zaal van het Davidsfonds” (zaal Cardijn). Wegens opvordering van de Duitse Wehrmacht wordt de bibliotheek verplaatst naar het klooster van de Arme Klaren (Recollettenstraat). De Arme Klaren kwamen naar Nieuwpoort in 1876. Mevrouw markgravin de Patin de Langemarck had voor hen het oude klooster van de vroegere Recoletten aangekocht.
(bron 37)

Valère Questier

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe

1944

Willemsfonds

Blad met “inlichtingen betreffende het bestuursjaar” is doorstreept. Wellicht was de bibliotheek tijdens de oorlog gesloten?

Zonnebloem

bibliothecaris: Alfons Vanden Berghe
adres: Albert I-laan
aantal openingsuren: 2 (op zondag van 10 tot 12 u)
(IZ11)
Tijdens de tweede wereldoorlog werd de bibliotheek gesloten van 23/04/1944 tot 01/07/1945.

Van 24/09/1944 tot augustus 1947 werd de toneelzaal (Albert I-laan, thans nummer 275) als noodkerk gebruikt. Het altaar stond op het podium dat eigenlijk diende voor toneelopvoeringen. Langs beide zijmuren waren rekken aangebracht voor de boeken van de parochiale boekerij Zonnebloem. Er waren gordijnen aanwezig die tijdens de misvieringen dichtgeschoven werden om de boeken aan het zicht te onttrekken.
(bron: Lucien Billiet)

Op 16/11/1944 werd Albert Vanden Berghe benoemd tot pastoor te Ploegsteert. Hij werd opgevolgd door pastoor Lode Maertens (°23/02/1895).
bibliothecaris: pastoor Lode Maertens (Schoolstraat 1)
aantal openingsuren: 2 (op zondag van 10 tot 12 u)

Lucien Billiet wordt als voorlopig schoolhoofd aangesteld (vanaf 1948 wordt hij vastbenoemd).

1945

Zonnebloem

Op 01/07/1945 werd de bibliotheek heropend in een kamer van de pastorij.
2 kinderbibliotheken waren uit plaatsgebrek in 2 scholen ondergebracht. Die in de meisjesschool stond onder toezicht van de pastoor.
De bibliotheek was niet door de gemeente aangenomen en kreeg bijgevolg geen toelage.

aantal openingsuren: 4 (op zaterdag van 10.30 tot 12.30u en op zondag van 11 tot 13u)

1946

Davidsfonds

Ernest Dutoit was de verantwoordelijke. Lucien Billiet werkt als vrijwilliger in de bibliotheek, samen met Willy Vanhuyse.

Sint-Laurentius

bibliothecaris: zuster Angèle
Er waren toen 810 inwoners in Ramskapelle.
Samenstelling van de bestuurscommissie: Arthur Gadeyne (pastoor), Marieke (Maaike?) Plancke (onderwijzeres), Maria Vangheluwe (onderwijzeres).
“Staat de bibliothecaris er voor in dat de boeken herkomstig van de Staatstoelagen in het aanwinstenregister en in den cataloog werden bijgeschreven, en dat ze in de bibliotheek ter beschikking zijn van de lezers?: ja”
Er was geen aparte leeszaal.
(bron: vragenlijst over het werkjaar 1 juli 1945-30 juni 1946, document “Toezicht over de openbare bibliotheken” 1947, gegevens “openbare bibliotheek”)
(OR13)

aantal leners: 54 (8 mannen, 12 vrouwen, 24 jongens, 10 meisjes)
collectie: 550 boeken (met een aangroei van 18 boeken op jaarbasis)
leengeld: 0,25 fr per boek (som van het geïnde leesgeld + 1 fr boetegeld: 240 fr, waarvan 200 fr besteed werd aan de aankoop van boeken)
aantal openingsuren: 2 (op zondag van 11.00 tot 13.00 u)

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens
Karel Jockheere (woonde in De Panne) bezocht als inspecteur bibliotheek Zonnebloem en formuleerde een aantal opmerkingen.
<Ik heb vastgesteld dat één van de voorwaarden om staatstoelage te genieten dezen morgen nog niet was vervuld. Het door u beloofde bordje werd nog niet aangebracht. Uw bibliotheek is open ’s zondags van 11-12. Dit is drie uren te weinig. Oostduinkerke moet twee zittingen per week houden van minstens twee uren elk. Tijdens die uren moeten alle lezers de boekerij toegankelijk vinden.>
(bron: brief van Karel Jockheere, inspecteur, dd. 11/02/1946)
(OZ9)

<Spijtig genoeg was ik bij uw jongste bezoek weerom afwezig. Zoo heb ik mij niet van beloftebreuk kunnen vrijpleiten. Het bordje bestond reeds, maar de werkman die het moest ophangen was nog niet gekomen. Nu echter hangt het boven de ingangsdeur. Er zijn nu ook twee zittingen van twee uur: den zaterdag van 10.30u tot 12.30u en den zondag van 11u tot 13u.>
(bron: brief van Lode Maertens, dd. 20/02/1946)
(OZ10)

1947

Davidsfonds

Lucien Billiet werkt als vrijwilliger in de bibliotheek, samen met Willy Vanhuyse.

Sint-Laurentius

aantal leners: 48 (8 mannen, 12 vrouwen, 18 jongens, 10 meisjes)

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens
Op 30/09/[1947] vraagt de bibliothecaris een gemeentelijke toelage aan voor bibliotheek Zonnebloem bij het gemeentebestuur van Oostduinkerke.
[antwoord van het gemeentebestuur van Oostduinkerke, brief van 13/12/1947]:
De gemeentelijke toelage voor dienstjaar 1947 werd reeds volledig uitgekeerd aan de openbare boekerij van Oostduinkerke-dorp. Vanaf 1948 zal de toelage gesplitst worden onder de twee boekerijen.

1948

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
boekbewaarder: Karel Goderis
Erkend door de staat: neen
aantal leners: 180 (52 mannen, 28 vrouwen, 100 kinderen)
aantal uitleningen: 3458 (2324 algemene boekerij, 218 vakboekerij, 916 jeugdboekerij)
collectie: 1830 boeken (1340 algemene boekerij, 210 vakboekerij, 280 jeugdboekerij)
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op donderdag van 14 tot 16u)

Davidsfonds

Lucien Billiet werkt als vrijwilliger in de bibliotheek, samen met Willy Vanhuyse.

Sint-Laurentius

aantal leners: 59 (17 mannen, 15 vrouwen, 18 jongens, 9 meisjes)

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens
De gemeentelijke toelage wordt gesplitst onder de 2 boekerijen (Oostduinkerke-dorp en Nieuwpoort-Bad) à rato van de respectievelijke bevolking van de twee bestaande parochiën in de gemeente Oostduinkerke.

1949

Willemsfonds

De bibliotheek werd op 13/09/1949 erkend door de staat. Deze erkenning werd vernietigd verklaard, doch opnieuw bekomen in 1952.

Davidsfonds

Lucien Billiet werkt als vrijwilliger in de bibliotheek, samen met Willy Vanhuyse.
Lucien Billiet trouwt in 1949 en verhuist naar Nieuwpoort-Bad. Op dat moment stopt hij met werken in de Davidsfonds-bibliotheek.

Sint-Laurentius

De bibliotheek speelt haar erkenning door het ministerie kwijt. De schorsing dateert van 03/09/1949.
De wettelijke erkenning van de bibliotheek van Ramskapelle wordt in 1949 niet gehandhaafd wegens “onvoldoend opvoedend rendement van de bibliotheek.”

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens
Op 20/06/1949 wordt Nieuwpoort-Bad aangehecht bij Nieuwpoort-Stad. Voordien maakte Nieuwpoort-Bad deel uit van Oostduinkerke.
gemeentelijke toelage: 1500 fr.

<De parochiale boekerij werd tot een modelinrichting omgevormd en verrijkt met een uitgelezen en aanzienlijke keur pas verschenen werken.>
(bron: Nieuwpoort-Bad / Pieter Declercq)

Op 24/11/1949 vraagt Lode Maertens aan het stadsbestuur van Nieuwpoort de aanneming van bibliotheek Zonnebloem. Een door de gemeente aangenomen bibliotheek ontvangt een toelage van de gemeente.
(IZ9)
Het antwoord van burgemeester F. Gheeraert en secretaris J. Van Cauwenberghe luidt dat het college, in zitting op 29/11/1949, de vraag heeft behandeld en laat weten dat bibliotheek Zonnebloem vanaf 1949 een toelage zal ontvangen.
gemeentelijke toelage: 1500 fr.

Probleem met behuizing:
<Tengevolge van de steeds toenemende seizoenbevolking zal het huidig lokaal, eigendom van de parochiale Werken (m.z.w.) als noodkerk moeten ingericht en zal de boekerij elders moeten ondergebracht worden. Ik (pastoor Maertens) zou er in toestemmen dat een deel van den hof van de pastorie zou gebruikt worden voor het bouwen van een nieuw lokaal.>

In dezelfde brief heeft Lode Maertens het over de toeristen: <Verders moet de voorraad boeken niet enkel de autochtonen maar ook en vooral de seizoensbevolking voldoen, dewelke bijzonder kieskeurig is en hoge eisen stelt. Zo moet ik onder het seizoen en inzonderheid bij slecht weder dagelijks geruimen tijd uitleningen doen.>

tussen 1945-begin jaren 1950 (zeker na WOII)

Davidsfonds

Willy Vanhuyse

Willy Vanhuyse (°1926) hield de bibliotheek gedurende enkele jaren open.

1950-1956

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens
Juffrouw Marie Braem (zus van pastoor Braem) hield de bibliotheek open als vrijwilliger. Zij woonde in Zonnestraal op de dijk. Ook juffrouw Antoinette Blaton hielp als vrijwilliger in de bibliotheek. Zij woonde in Zonneweelde, een vakantiehome voor kinderen.
Dit is in de tijd van pastoor Maertens [1943-1960].
Toon Hillewaere ontleende er boeken uit de reeks Jongens&Wetenschap.

1951

Willemsfonds

bibliothecaris: Karel Goderis (Ieperstraat)

Maria Devos

bibliothecaris: Maria Devos (°28/08/1925) (Schipstraat 26)
Maria Devos (regentes) kwam in dienst op 07/06/1951. Zij volgde de opleiding tot bibliothecaris in Oostende en behaalde het bekwaamheidsgetuigschrift op 19/12/1951.

<Wegens het ontslag van de heer Karel Goderis, werd de boekerij eerst op 15 april ’51 geopend.>
(bron: verslag der boekerij, opgesteld door Maria Devos, 1951)

<Donderdag ll. zijn juffrouw R. Opstaele en ik in kontakt getreden met de heer K. Goderis. De nodige documenten werden ons overhandigd. Wat de bibliotheek betreft: de ledenlijst, het inkomboek en een oude en nieuwe boekenlijst; het kasboek ontbrak.
De boekerij wordt heropend op zondag, 15 april en zal voortaan gehouden worden iedere woensdagavond van 17u tot 19u en de zondagvoormiddag van 10 tot 12u.>
(bron: brief van M. Devos, 09/04/1951)
(OW4)
In de jaren 1950 hield juffrouw Devos, lerares van de rijksmiddelbare school, de bibliotheek van het Willemsfonds open (bron: Gilberte Vileyn).

De wettelijke erkenning van de vrije bibliotheek te Oostendestraat 13 werd in 1951 niet gehandhaafd wegens: <Nalatigheid in het verstrekken van inlichtingen en gegevens aan de Inspectie en het in werkelijkheid onrechtmatig gebruik van het leesgeld.>
(bron: brief van het ministerie, 27/04/1951)
De wettelijke erkenning wordt opnieuw aangevraagd op 15/05/1951.
(bron: brief van M. Devos, 15/05/1951)
(OW5)
collectie: 1734 boeken

Davidsfonds

bibliothecaris: onderpastoor Alfred Staelens
(bron: brief van de secretaris en de burgemeester aan de provinciegouverneur betreffende de openbare bibliotheken te Nieuwpoort, dd. 20/02/1951)
(OD4)

Zonnebloem

bibliothecaris: Lode Maertens

1952

Willemsfonds

lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Maria Devos
De bibliotheek werd op 13/09/1949 erkend door de staat. Deze erkenning werd vernietigd verklaard, doch opnieuw bekomen op 03/06/1952.
Er is geen jeugdafdeling meer. Er werden 50 ontspannende kinderboeken afgevoerd wegens ouden spelling.
aantal leners: 109
aantal uitleningen: 3155
collectie: 1525 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 17 tot 19u)
uitleentermijn: 14 dagen

Sint-Laurentius

De bibliotheek was lid van het Davidsfonds en kocht in het kader van dit lidmaatschap boeken aan bij het Davidsfonds (zeker tot 1993).
(OR14)

1953

Willemsfonds

Vrije bibliotheek van het Willems-fonds
lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Maria Devos
beheer: afdeling Willemsfonds
tekst van het gevelopschrift: <Vrije boekerij van het Willemsfonds “Pieter Deswarte” open woensdag 17-19u – zondag 10-12u – Toegang vrij>
bij “aantal bibliotheken” wordt er “algemene bibliotheek en kinderbibliotheek” ingevuld
Erkend door de staat: ja. (Wedererkenning: 03/06/1952)
Aantal erkende O.B. in de gemeente: 1
Er was een bestuurscommissie die 11 leden telde. Er werden verslagen opgemaakt van de vergaderingen. De voorzitter was Eduard Symoens (Nijverheidsstraat 11, schepen van O.O.)
Bij “opmerkingen i.v.m. het cultureel rendement der bibliotheek” staat: “verbetert geleidelijk”.

Er was een getypte catalogus voorhanden. Men werkte aan een catalogus op steekkaarten. De boeken waren “volgens inhoud” gerangschikt op de rekken.
Stelsel van inschrijving van uitleningen: “dubbele fichen”. Er was een wensenboek voor de leners.

aantal leners: 121
aantal uitleningen: 3402
collectie: 1665 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 17 tot 19u)
leesgeld: 1fr per boek voor niet-leden en 0,50fr per boek voor leden. Dit geld werd aan de aankoop van nieuwe boeken besteed.

1954

Willemsfonds

Vrije bibliotheek van het Willems-fonds
lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Maria Devos
De voorzitter was [Roger Pieters?]

aantal leners: 163
aantal uitleningen: 3922
collectie: 1850 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 17 tot 19u)
Davidsfonds
Jeannine Billiaert (dochter van de postmeester) hield de bibliotheek open samen met pastoor Dinneweth. Jeannine Billiaert behaalde de Akte van bekwaamheid in 1954.
(OD16)
De boeken stonden in open rekken, alfabetisch geklasseerd op auteursnaam.
De bibliothecaris zat aan een lange tafel. De mensen legden de boeken die ze binnenbrachten op die tafel. Na sluiting werden de boeken weer in de rekken geplaatst.
Bij de ontlening, schreef de bibliothecaris de naam van de lener en de titel van het boek in het uitleenregister.

openingsuren: zondagmorgen, na de mis
uitleentermijn: 3 weken

1955

Willemsfonds

Vrije bibliotheek van het Willems-fonds
lokaal: Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Maria Devos
De voorzitter was [Roger Pieters?]

aantal leners: 189
aantal uitleningen: 4048
collectie: 2020 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 17 tot 19u)
Davidsfonds
Jeanine Billiaert

Sint-Laurentius

zuster Margareta

Zuster Margareta (meisjesnaam Andrea Tandt, °Gullegem 9 maart 1923) was onderwijzeres en hield de bibliotheek open. Andrea Tandt (die tegenwoordig zuster Andrea heet) verblijft in 2007 nog altijd in het moederhuis van de congregatie in Beveren bij Roeselare.

1956

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Maria Devos
Reglement:   Toegankelijk voor iedereen
Periode 14 dagen
Leesgeld : 1 fr/boek
Beschadigde of verloren boeken moeten vergoed worden.
Bestuur: A. Huyghe (Schatbewaarder), H. Van Snick, J. Van Hoeck, J. Symoens, Wwe Symoens-Kino, E. Speeckaert

aantal leners: 309
aantal uitleningen: 5293
collectie: 2166 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 17 tot 19u)
Uitleenstonden: 4 (Woensdag 17 tot 19u en Zondag 9.30 tot 11.30 u.)

Davidsfonds

Jeannine Billiaert
Hoogstraat
Beheer: J.O. Swennen (notaris), Z.E.H. Vandenabeele (Pastoor), E.H. Van Kersschaever (Bibliothecaris), Juf. Alb. Dobbelaere (Onderwijzeres)
Staatserkenning: in dec 1929

Na het huwelijk van Jeannine Billiaert, in 1956, namen haar broer Louis en zuster Hilda haar taak over. Zij bemanden om beurt de bibliotheek (tot 1961). Zij hadden geen akte. Alles gebeurde op vrijwillige basis.
De boeken stonden in openkast (dus niet de gesloten kasten van de Arme Klaren), alfabetisch gerangschikt. De mensen mochten ze zelf uithalen.
Als huwelijksgeschenk kregen Louis en zijn zus Hilda elk een leesboek.

reglement bibliotheek Davidsfonds, 1956
(OD20)

collectie (op 23/09/1956): 2715
aantal openingsuren: 4 (op woensdag van 17 tot 19u en op zondag van 10.30 tot 12.30u)

Sint-Laurentius

1956-1957: herinnering Dries Claeys: in het eerste leerjaar las zuster Margareta voor uit <Sanderkes grote feest> en ze maakte reclame voor de bibliotheek. Dat is wat wij vandaag ook doen: hopelijk maken we enkele jeugdherinneringen van morgen.
(IR6)

Zonnebloem

bibliothecaris: pastoor P. Declercq
Reglement:   Toegankelijk voor iedereen
Op vertoon van het identiteitsbewijs werd kosteloos een lenerskaart afgeleverd.
Uitleenperiode 14 dagen
Boete 1fr/week/boek
Leesgeld: 1fr/boek
Nieuwe of kostelijke uitgaven: 2 fr/boek
Lezer van buiten de parochie: borgsom van 50 fr die terugbetaald werd bij het inleveren van de lezerskaart.
Beheer: Voorzitter A. Gheyssens, Secretaris M.J. Braem, Bibliothecaris E.H. P. Declercq, Leden Ant. Blaton en Hilda Declercq
Rechtskundig: Erkend en gesubsidieerd, door de Staat: 30/10/1930

aantal openingsuren: 4 (op zondag van 11 tot 13 u en op woensdag 14.30 tot 16.30 u.)
collectie (op 11/12/1956): 5012

1957

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Roger Brackman (Kokstraat 57, student)
Aanneming door de stad Nieuwpoort op 01/01/1957
datum van aanneming door de gemeente: 08/04/1957

De aanneming houdt in dat de gemeente er zich toe verbindt jaarlijks een krediet van 1,50 fr per inwoner van de gemeente te voorzien in de begroting ten behoeve van alle aangenomen bibliotheken. Dit bedrag werd verdeeld onder de verschillende aangenomen bibliotheken. Van het bestuur van de bibliotheek werd o.m. geëist dat er jaarlijks een werkingsverslag voorgelegd werd en dat er minstens twee uitleenzittingen per week gehouden werden.
voorzitter van de beheerraad: Roger Pieters (W. Deroolaan 23)
(bron: contract van aanneming Willemsfonds bibliotheek door stadsbestuur, dd. 17/04/1957)
(OW11)

aantal leners: 381
aantal uitleningen: 3703
collectie: 2352 boeken
aantal openingsuren: 4 (op woensdag van 18 tot 20u en op zondag van 09.30 tot 11.30u)

Davidsfonds

Louis en Hilda Billiaert

aanneming door de stad Nieuwpoort op 01/01/1957

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt
Zuster Margareta behaalde de Akte van Bekwaamheid in 1957. De wedde van de bibliothecaris bedroeg 1500 fr.

In februari 1957 werd de Gemeentelijke vrije bibliotheek Sint-Laurentius officieel erkend door de gemeente, de provincie en de staat.
(bron: HV 30/12/96)

datum van aanneming door de gemeente Ramskapelle: 20/02/1957
“De openbare bibliotheek genaamd “H. Laurentius” te Ramskapelle (Veurne) Hemmestraat 14 wordt door de gemeente aangenomen, met ingang van 20 februari 1957 voor een periode van twintig jaren, vervallend op 20 februari 1977.”
Nadat de bibliotheek aangenomen was door de gemeente spreken we van een “aangenomen O.B.”.
In het contract van aanneming werd bepaald dat de gemeente jaarlijks 2500 fr in de begroting zou inschrijven t.b.v. de aangenomen bibliotheek. Er werd ook bepaald dat er jaarlijks minimum 47 uitleenzittingen dienden plaats te vinden.
(OR11) (OR15)

Zuster Andrea koos de naam van de bibliotheek: “Sint-Laurentius”, naar de patroonheilige van de gemeente Ramskapelle.
De patroonheilige van de kerk is de H. Laurentius. Hij wordt er gediend tegen het overschreien der kinderen, de <Sint-Laurentiusbledders>, alsook tegen alle brandwonden.

inkomregister bibliotheek Ramskapelle 1957-1962: bevat stempel Aangenomen O.B. H. Laurentius Ramskapelle-Veurne
(OR1)

Er werd een aanvraag gedaan om opnieuw erkend te worden door de staat. Indien na een bezoek van de inspecteur bleek dat de bibliotheek aan alle voorwaarden voldeed, zou zij opnieuw erkend worden.
(bron: brief van het ministerie, 04/09/1957)

Zonnebloem

aanneming door de stad Nieuwpoort op 01/01/1957

De stad Nieuwpoort neemt op 8 april 1957 bibliotheek Zonnebloem aan (gemeenteraad in zitting op 08/04/1957). Op 17/04/1957 wordt een contract van aanneming aan de bibliotheek bezorgd.
(OZ11) (OZ12)

In 1957 of 1958 vroeg pastoor Declercq aan Lucien Billiet of hij de bibliotheek wou openhouden. Tot in 1964 zou Lucien Billiet als vrijwilliger de bibliotheek openhouden in het parochiezaaltje hield. Hij doet de uitleen op zondag, na de hoogmis, en op woensdagnamiddag.

Lucien Billiet

1958

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Karel Goderis (Ieperstraat 14, onderwijzer)

aantal leners: 388
aantal uitleningen: 2881
collectie: 2451 boeken
aantal openingsuren: 4 (op woensdag van 18 tot 20u en op zondag van 09.30 tot 11.30u)

Davidsfonds

Louis en Hilda Billiaert

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt
29/05/1958: datum van erkenning door de staat
De schorsing wegens “onvoldoend opvoedend rendement van de bibliotheek” van 1949 wordt opgeheven. Het ministerie van openbaar onderwijs (afdeling Directie der Volksopleiding en der Openbare Bibliotheken) erkent de bibliotheek te Ramskapelle opnieuw.
28/06/1958: datum van erkenning door de provincie

Zonnebloem

Cecile Verbouw

De zusters in Nieuwpoort-Bad: zuster Imelda (was koster) en zuster Gabriël (“kleuterzuster”). Waren dit zusters uit Pittem? “We zaten met zes klassen in één lokaal.” Er was ook een zogezegde koster, een toerist: (meneer of mevrouw?) Callewaert. Camille Goens (kruidenierswinkel) was de eigenaar van het appartement, waar nu de Spar is.

1959

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Karel Goderis
Karel Goderis behaalde de akte van bekwaamheid.

Erkend door de staat: ja

aantal leners: 213
aantal uitleningen: 2220
collectie: 2590 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 18 tot 20u)

Davidsfonds

Hoogstraat
bibliothecaris: E.H. Vankersschaever
aangenomen door de stad Nieuwpoort
Vertegenwoordigd door: Notaris Swennen, Z.E.H. Vandenabeele, Mej. Dobbelaere en E.H. Vankersschaever
Louis en Hilda Billiaert

Nieuwpoort-stad:
Zusters Coletienen, Recollettenstraat 9
Zusters van Maria van Ingelmunster, Stella Maris
Zusters van het H. Hart van Maria van Vladslo, Canadalaan 8
Nieuwpoort-Bad:
Zusters van de H. Vincentius van Emelgem, Brabantstraat 1
Zusters van Maria van Ingemunster (materniteit), Albert I-laan 71
(bron: Dit is West-Vlaanderen, dl. II, [1959?])

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt
bevolking Ramskapelle: 729 inwoners

De bibliotheek sluit zich aan bij de gewestelijke ruilbibliotheek van Veurne. De ruilbibliotheek houdt in dat er kisten met boeken geleend werden om de eigen collectie te verruimen.

aankoop van twee boekenkasten ter waarde van 1640 fr.

aantal leners: 142
aantal uitleningen: 1828
collectie: 1043 boeken

Zonnebloem

Albert I laan 275
Bibliothecaris: P. Declercq
De bibliotheek werd aangenomen door de stad Nieuwpoort.
Vertegenwoordigd door: A. Gheysens (Voorzitter) en P. Declercq

De jaarlijkse kredieten voor de drie aangenomen bibliotheken (Davidsfonds/Willemsfonds en Zonnebloem) was ten belope van 1,50 fr per inwoner per gemeente.
75 % van de toelage moest dienen voor aankoop en onderhoud van de boeken.
Min. 2 uitleenbeurten per week

1960

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Hendrik Declerck (Onze-Lieve-Vrouwstraat 23, onderwijzer)
Hendrik Declerck behaalde de akte van bekwaamheid.

Erkend door de staat: ja

aantal leners: 212
aantal uitleningen: 2601
collectie: 2666 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 18 tot 20u)

Davidsfonds

Begin jaren 1960 was de bibliotheek al in de Recollettenstraat. “De kinderen van de postmeester hielpen mee in de bibliotheek.” (W. Vanhuyse) Dit zijn Louis en zijn zus Hilda Billiaert.

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt
De gemeente Ramskapelle telt dan 728 inwoners (1 op 5 inwoners is lid van de bibliotheek.)

Opmerking uit een statistiek voor het Algemeen sekretariaat voor katholieke boekerijen: “De provincietoelage wordt afgestaan aan de gewestelijke ruilbibliotheek van Veurne, waar de bibliotheek bij aangesloten is sedert 1959.”
[Toen de ruilbibliotheek van Veurne ermee ophield, werkte de bibliotheek samen met de ruilbibliotheek van Ieper.]

Het lokaal waarin de bibliotheek gevestigd is behoort toe aan VZWD Beveren Roeselare [congregatie].

aantal leners: 153 (26 mannen, 40 vrouwen, 87 kinderen)
aantal uitleningen: 2219
collectie: 1170 (128 aanwinsten en 1 boek afgevoerd)
aantal openingsuren: 2 (op zondag van 11 tot 13 u)
(bron: statistiek voor het Algemeen sekretariaat voor katholieke boekerijen)

Zonnebloem

Op 02/09/1960 werd pastoor Kins (°07/09/1920-1993) benoemd tot 6de pastoor van Nieuwpoort-Bad.
(HWN 25/12/1970)
bibliothecaris: Gerard Kins (Sint-Bernardusplein 2)

1960-1970-1980

Davidsfonds

De boekerij werd de “bibliotheek van het Davidsfonds” genoemd, terwijl het een parochiebibliotheek was. De bibliotheek was gevestigd in de Recolettenstraat 9 , in het gebouw van de Arme Klaren (was het gebouw eigendom van de parochie?).
E.H. Derie (of Durie?) zou met geld van de parochie een leeszaal geïnstalleerd hebben aan de voorkant (kant van de Recollettenstraat). [datum?]

Ten tijde van onderpastoor Babylon (W. Vanhuyse: toen mijn kinderen klein waren) werden er kisten met boeken geleend van de ruilbibliotheek. De bibliotheek was toen bij de Arme Klaren, op de bovenverdieping.
(Marc Babylon was ook proost van de chiromeisjes.)

1961

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Hendrik Declerck

aantal leners: 123
aantal uitleningen: 2480
collectie: 2751 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 18 tot 20u)

Davidsfonds

Louis en Hilda Billiaert

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt

1962

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Hendrik Declerck

aantal leners: 142
aantal uitleningen: 2281
collectie: 2751 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 18 tot 20u)

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt

1963

Willemsfonds

Duynenhuys, Oostendestraat 13
bibliothecaris: Monique Jansseune (°22/08/1943, Langestraat 86, regentes)
Bij datum indiensttreding staat 01/01/1959. Hielp Monique Jansseune van dan af mee in de bibliotheek?

De bibliotheek beschikte over een inkomregister en een getypte catalogus. Er bestonden ook steekkaarten. Er werd geen open kaststelsel toegepast.

aantal leners: 163
aantal uitleningen: 1994
collectie: 2725 boeken
aantal openingsuren: 4 (op zondag van 10 tot 12u en op woensdag van 18 tot 20u)

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt
Op het formulier “Inlichtingen betreffende het dienstjaar 1963” worden gegevens verstrekt i.v.m. bibliotheconomische inrichting: de bibliotheek beschikt over een inkomregister (boek waarin de aanwinsten worden genoteerd), over een getypte en geschreven catalogus, over  steekkaarten en registers. Het openkaststelsel wordt toegepast. De bibliotheek beschikt niet over een afzonderlijke jeugdafdeling.
(OR1)

Op 23/05/1963 werd Kamiel Traen aangesteld als pastoor te Ramskapelle.
(HWN 04/11/1974)

1964

Willemsfonds

Luc Deseck (°05/06/1946, Langestraat 3, zoon van Pierre, Deserck directeur van het ijsfabriekje) was hulpbibliothecaris. (bron: Roger Dansercoer en Daniel Hogie)
Datum van indiensttreding: 01/05/1964

Sint-Laurentius

bibliothecaris: Andrea Tandt

Zonnebloem

Lucien Billiet kwam in ruzie met de pastoor en werkte daardoor niet langer als vrijwilliger in de bibliotheek. Daarna deed pastoor Kins de bibliotheek verder. “Het was zíjn bibliotheek.”

Algemeen:
Toelage: 3474 fr voor Davidsfonds, Willemsfonds en Zonnebloem.

menu